Op deze pagina treft u verschillende hulpmiddelen aan om meegemaakte 1) trauma’s, 2) hun impact op het latere leven en 3) symptomen van een posttraumatische stress stoornis bij mensen met psychose-klachten in kaart te brengen.
1) Inventariseren van trauma’s
De Trauma And Life Events Checklist (TALE)
Om bij mensen met psychosen in kaart te brengen of zij traumatische ervaringen hebben meegemaakt (en zo ja welke) is de TALE een goed en hier gratis te downloaden instrument. Deze checklist bevat een lijst van 20 veel voorkomende traumatische en stresserende ervaringen. Er wordt gevraagd of degene die de lijst invult deze ervaringen mee heeft gemaakt, en als dat zo is, of dat eenmalig of vaker was, op welke leeftijd dit gebeurde en welke ervaringen op dit moment nog de meeste impact op hem/haar hebben. De lijst kan zowel als zelf-invul lijst gebruikt worden, als afgenomen worden door een behandelaar. Er is geen scoring.
U kunt hier ook een versie downloaden waar de TALE gevolgd wordt door de TSQ (zie hieronder voor toelichting op de TSQ)
Wilt u meer weten over de ontwikkeling van dit instrument? Lees dit artikel.
2) Inventariseren van de invloed van trauma’s
Trauma’s kunnen zeer uiteenlopende gevolgen hebben in iemands leven. Een hele waaier aan psychische klachten is in verband gebracht met traumatisering, onder meer angstklachten, stemmingsstoornissen, dissociatieve stoornissen, persoonlijkheidsstoornisen en psychotische stoornissen. Daarnaast kunnen lichamelijke klachten optreden als direct of indirect gevolg van trauma’s. Financiele, relationele, juridische en arbeidsproblemen behoren eveneens tot de mogelijke uitkomsten van traumatische ervaringen.
Vraaggesprek Invloed Beschadigende Ervaringen (VIBE)
Om te bepalen welke invloeden er volgens de client zijn uitgegaan van de meegemaakte trauma’s is de VIBE een nuttig hulpmiddel. Aan de hand van dit semi-gestructureerde interview worden de gevolgen van traumatisering systematisch in kaart gebracht en hebben cliënten en hulpverleners een kapstok om passende maatregelen en interventies te bedenken.
The Posttraumatic Cognitions Inventory (PTCI)
3) Screening op post traumatische stress stoornis (PTSS) bij mensen met psychosen
Omdat een goed klinisch interview om PTSS vast te stellen nogal wat tijd vraagt, wordt gebruik gemaakt van screeningsinstrumenten. De antwoorden op zo’n korte screeningsvragenlijst wijzen uit of zo’n uitgebreid interview geindiceerd is.
De Trauma Screening Questionnaire (TSQ)
Deze, voor het T.TIP onderzoek aangepaste, TSQ gaat eerst uiterst kort na of betrokkende bepaalde soorten trauma’s heeft meegemaakt, om vervolgens op de aan/afwezigheid van 10 mogelijke PTSS-klachten in de afgelopen week te screenen. De score op deze laatste tien vragen is indicatief voor de waarschijnlijkheid van een PTSS.
In het Nederlandse T.TIP onderzoek is de TSQ gevalideerd voor gebruik bij mensen met psychosen. Scoort de persoon lager dan 6, dan is de kans op PTSS zeer klein (6%) en is het advies om verder geen PTSS onderzoek te doen. Bij een score van 6 of hoger is de kans op een PTSS bijna 50 % en het advies is dan ook om een goed PTSS onderzoek te doen naar alle PTSS criteria. Hiervoor kan bijvoorbeeld het Klinisch Interview PTSS (KIP; of in het engels CAPS) worden gebruikt.